Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie

Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	L-335/A z dnia 16.03.1961 i 22.10.1976
	sanktuarium maryjne; kościół parafialny
	; Świątynia w 2005 roku
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Miejscowość	Skwierzyna
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Mikołaja Biskupa w Skwierzynie
Wezwanie	Świętego Mikołaja (od 1507)
Wspomnienie liturgiczne	6 grudnia
	Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki	obraz Matki Boskiej Klewańskiej
Historia
Data zakończenia budowy	połowa XIX wieku, fragmenty murów starsze (nawet z XIII wieku)
Poprzednie wyznanie	ewangelickie
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Skwierzyny Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	Położenie na mapie Polski Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	Położenie na mapie gminy Skwierzyna Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie
	52°35′57″N 15°30′09″E/52,599167 15,502500
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej w Skwierzynie – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pw. św. Mikołaja w Skwierzynie, dekanatu Rokitno, diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej, zlokalizowany w Skwierzynie, w powiecie międzyrzeckim, w województwie lubuskim. Zbudowany w XIX wieku. Część murów jest jednak o wiele starsza - pochodzi z XV, a nawet z XIII wieku. Jedyna budowla, która zachowała się z pierwotnego, średniowiecznego układu urbanizacyjnego miasta. Świątynia jest jednym z jedenastu sanktuariów należących do diecezji zielonogórsko–gorzowskiej^[1].

Historia

Pierwsza wzmianka o kościele świętego Mikołaja w Skwierzynie (wówczas była to osada o nazwie Skwirzyna) pochodzi z 1226 roku. Mniej więcej z tego okresu pochodzi część murów w prezbiterium, które w szczątkowej postaci zachowały się do dziś. Domniema się, że pierwotnie świątynia zbudowana była w znacznym stopniu z drewna. Jednak w XV wieku wybudowano nowy budynek na miejscu starego kościoła, tym razem w całości z cegły. Plan ówczesnego budynku pokrywa się niemal w całości z dzisiejszym kształtem świątyni. W 1507 patronem kościoła został św. Mikołaj Biskup.

33 lata później, w 1540 Kościół Świętego Mikołaja stał się świątynią protestancką. W tym czasie większość mieszkańców Skwierzyny była właśnie tego wyznania. W związku z tym starosta międzyrzecki Stanisław Myszkowski przekazał w ich ręce kościół. Stan taki utrzymywał się do 1605, kiedy to biskup poznański Wawrzyniec Goślicki interweniował u starosty międzyrzeckiego Jan Zamojski w sprawie kościoła. Dostojnik kościelny zażądał, aby świątynia powróciła ponownie w posiadanie katolików.

Świątynia wielokrotnie cierpiała z powodu pożarów, które nawiedzały całe miasto (m.in. w 1624 i 1712).

Gruntowna przebudowa budynku nastąpiła w latach 1861–1863. Uzyskał on dzisiejszy kształt. Nowa budowla została konsekrowana 17 maja 1863 przez biskupa pomocniczego poznańskiego Franciszka Stefanowicza.

Kościół uniknął spalenia po wkroczeniu do miasta Sowietów w 1945 roku, ponieważ urządzili oni wewnątrz świątyni magazyn rekwirowanego mieszkańcom różnorakiego sprzętu.^{[potrzebny przypis]}

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej Skwierzyna znalazła się w granicach Polski. Pierwszym polskim proboszczem po 1945 został ojciec Felicjan Gomółczak (bernardyn). Jednak już w listopadzie tego samego roku kościół i całą parafię przejęło Zgromadzenie Księży Misjonarzy (administrują oni kościołem świętego Mikołaja do dnia dzisiejszego). Zaraz po wojnie w kościele znalazł się Obraz Matki Boskiej Klewańskiej, przywieziony potajemnie przez polskich ekspatriantów z Klewania na Wołyniu. W obawie przed komunistami był on ukrywany przez szereg lat, a jego oficjalne umieszczenie w ołtarzu głównym kościoła miało miejsce w 1968^[2]. 23 maja 1992 dokonano intronizacji wizerunku Matki Bożej Klewańskiej^[3].

22 maja 2021 dekretem biskupa Tadeusza Lityńskiego kościół św. Mikołaja został ustanowiony sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej^[4].

Architektura

Kościół Świętego Mikołaja w Skwierzynie jest budowlą murowaną w stylu późnogotyckim, trójnawowym kościołem halowym. Wzdłuż nawy głównej budowli znajdują się cztery przęsła.

Wyposażenie

Wewnątrz świątyni większość wyposażenia stanowią przedmioty pochodzące w większości z XIX wieku. Wyjątkiem jest najstarszy zabytek – krucyfiks z XVIII wieku. Znajduje się on w podwieżowej kruchcie. Pozostałe przedmioty znalazły się w kościele w większości ok. 1864. Są to m.in. główny ołtarz wykonany w stylu neogotyckim, jak również ołtarze boczne i neogotycka drewniana ambona. Dodatkowe godne zauważenia są monstrancje z XVIII i XIX wieku, jak również przyścienne neogotyckie kamienne kropielnice.

Osobny artykuł: Obraz Matki Boskiej Klewańskiej.

Najcenniejszy jest jednak namalowany w XVII wieku obraz Matki Boskiej Klewańskiej, przywieziony do Skwierzyny po zakończeniu II wojny światowej. Obraz uważany jest za cudowny.

Kościelna dzwonnica zakończona jest spiczasto. Znajduje się w niej dzwon pochodzący z 1926. Inne godne zauważenia zabytki w bezpośrednim otoczeniu kościoła to dwie rzeźby z XIX wieku. Pierwsza przedstawia św. Mikołaja, patrona kościoła i parafii; druga to stylizowany anioł, pochodzący najprawdopodobniej z nagrobka jednego z dawnych zamożnych mieszkańców miasta.